Belirsizlik, karanlık bir tünelin içindeymişiz gibi hissettirebilir. Tünelin bir şekilde sonu olduğu inancını taşırız ancak yolun sonuna gidene kadar sürecin içi bilinmezlikler ile doludur.
Yolculuğun içerisinde nelerle karşılacağımız, ne yaşayacağımız öngörülemezdir. O bilinmezlikler ile birlikte birçok duygu, deneyim bir arada yaşanır ve bir şekilde karanlık tünelin içerisinde yola devam ederek sonuca ulaşmaya çalışırız.
Gündelik yaşantımızda kısa ya da uzun vadeli planların olması, rutinlerin sorunsuz ilerlemesi geleceği biraz da olsa öngörülebilir kılar ve bireye konforlu hissettirir. Ancak kimi zaman işler planladığımız gibi gitmeyebilir ve tıpkı tünel metaforunda olduğu gibi gerek bireysel gerek toplumsal olarak hayatlarımızda pek çok belirsizlik alanları deneyimlemek durumunda kalırız. Belirsizlik, gerçekleşen olayların sonuçlarının öngörülememesi, kontrolün sınırlı kalması, olasılıkların çok sayıda olması ve kesin bir sonuçtan bahsedilemeyecek durumları ifade eder.
Anlam Arayışı
Insan var oluşu itibariyle yaşanan olaylar, durumlar, duygular üzerinde bir nedene dayandırma ihtiyacı hissetmektedir. Belirsizliklerin var olması beyine orada bir tehdit olduğuna yönelik sinyal gönderir ve vücut tehlikede olduğunu düşünerek “savaş ya da kaç” tepkileri vermeye başlar. Beyin, belirsiz olan durumlarda bir cevap aradığı için ilk olarak geçmiş deneyimlere yönelir. Geçmişte benzer durumlarda yaşananları değerlendirir ve bir çözüm arar. Belirsizlik durumları bireyin konforunu etkilediği için kaygı ve stresin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bir sonraki adımı planlayabilmek ya da önleyici olabilmek her anlamda belirsizlikleri ve bireyin kaygı seviyesini azaltır. Belirsizlik durumlarının bireyde ruhsal olarak yarattığı etkilerin yanısıra fiziksel olarak sindirim problemleri, uyku düzeninde değişimler, hormonel değişiklikler, bağışıklık sisteminin etkilenmesi gibi etkileri de olduğu görülmektedir.
Kariyer yaşantısı, ilişkiler, toplumsal olaylar, ekonomi, sağlık gibi birçok alanda belirsizliğin rol oynadığı durumları deneyimleyebiliriz.
Elbette belirsizlik ile karşılaştığında her bireyin gösterdiği tepkiler ve yaklaşımları farklı olmaktadır. Burada bireyin mizaç özellikleri, belirsizliklere ve değişkenliğe karşı esnekliğinin nasıl olduğu gibi öznel durumlar devreye girmektedir. Bilinmeyen ya da kontrolün sınırlı olması gibi durumlar genellikle kaygı ve stresin artmasına yol açar. Belirsizliğe karşı esnekliği daha az olan bireyleri bilinmezlik, öngörülemezlik daha çok zorlar.
Belirsizlik ile Başa Çıkma:
- Kontrol edilebilecek ve edilemeyecek alanları belirleyerek, kontrolün sağlanabileceği alanlar üzerine yoğunlaşılması,
- Planların dışına çıkabilme esnekliği gösterme, alternatiflere açık olma,
- Belirsizliğin getirdiği stres ile başa çıkabilmek için rahatlatıcı zihinsel ya da fiziksel egzersizlerden yararlanma,
- Yaşanan belirsizlik durumlarının bireyde ne gibi duygular uyandırdığına bakmak, kendi ihtiyaçlarını gözetmek,
- Kısa süreli, somut hedefler belirleyerek onları gerçekleştirmek başarı hissini görünür kılmada yardımcı olabilir,
- Her şeyi planlamak bildiğiniz en iyi yol olabilir ancak belirsizliklerin içerisinde de daha önce deneyimlemediğimiz daha iyi yollar karşımıza çıkabileceğini bilmek iyi gelebilir.
Hayatımızda belirsizlik yaratan durumlar ile karşılaştığımızda durup bir bize ne oluyor, hangi duygularımız tetiklendi, bizi ne şekilde etkiliyor gibi sorular sorarak kendimize yönelmemiz bu durumları yönetmemizde yardımcı olabilir. Belirsizliğin yarattığı kaygı ve stres durumlarının sizi olumsuz anlamda etkilediğini düşünüyor ve başa çıkmakta zorlandığınızı hissediyorsanız kendinize yönelik içsel yolculuğunuzu başlatmak adına randevu almak için iletişime geçebilirsiniz.
